بسم الله الرحمان الرحیم .

[ یادداشت بیست و هفتم ]

یکی از اعمال مهم شب قدر ،‌ استغفار و توبه است . از بهترین اعمال برای توبه و استغفار ، نمازی است که حضرت رسو‌ل‌الله ، صلی الله علیه و آله ،‌ بیان فرموده است . این نماز هرچند برای یک‌شنبه‌ی مـاه ذو‌القعـده وارد شده است ، اما مطابق همین روایت ، می‌توان آن را هر زمان که خواستیم ، انجام دهیم . این نماز اثری عجیب در توبه دارد . متن و ترجمه‌ی روایت ، به نقل از کتاب شریف اقبال الاعمال ، چنین است :

فصل 4 ـ  فیما نذکره من مّا یعمل فی یوم الاحد من الشّهر المذکور و ما فیه من الفضل المذخور . وجدنا ذلک بخطّ الشیخ علی بن یحیى الخیّاط ، رحمه اللّه ، و غیره فی کتب أصحابنا الامامیّة .

و قد روینا عنه کلّما رواه . و خطّه عندنا بذلک فی اجازة تاریخها شهر ربیع الأوّل سنة تسع و ستّمائة . فقال ما هذا لفظه :

روى أحمد بن عبد اللّه ، عن منصور بن عبد الحمید ، عن أبی امامة ، عن انس بن مالک ، قال : خرج رسول اللّه ، صلّى اللّه علیه و آله ، یوم الأحد فی شهر ذی‌القعدة ، فقال: « یا أیّها النّاس ! من کان منکم یرید التّوبة؟ » . قلنا : « کلّنا نرید التوبة یا رسول اللّه . » . فقال ، علیه السلام :  « اغتسلوا و توضّؤوا و صلّوا اربع رکعات و اقرؤوا فی کلّ رکعة فاتحة الکتاب مرّة و " قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ " ثلاث مرّات و المِعوَذتَین مرة، ثمّ استغفروا سبعین مرّة ، ثمّ اختموا بـ " لا حول و لاقوّة الا باللّه العلی العظیم " ، ثم قولوا : " یا عَزِیـزُ یا غَفَّـارُ !  اغْفِـرْ لِی ذُنـُوبِی وَ ذُنـُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ فَانَّهُ لا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ الا انْتَ . " . »‌ .

ثم قال ، علیه السلام :  « ما من عبد من امّتی فعل هذا الا نودی من السّماء : " یا عبد اللّه ! استأنف العمل فانّک مقبول التّوبة مغفور الذنب . " و ینادی ملک من تحت العرش: « أیّها العبد ! بورک علیک و على أهلک و ذریتک . " و ینادی مناد آخر: " أیّها العبد ! ترضى خصماؤک یوم القیامة . " و ینادی ملک آخر : " أیّها العبد تموت على الایمان و لا یسلب منک الدّین و یفسح فی قبرک و ینوّر فیه . "  و ینادی مناد آخر: " أیّها العبد ! یرضى أبواک و ان کانا ساخطین، و غفر لابویک ذلک و لذرّیتک و أنت فی سعة من الرّزق فی الدنیا و الآخرة . " و ینادی جبرئیل ، علیه السلام : " انا الّذی آتیک مع ملک الموت ان یرفق بک و لا‌یخدشک اثر الموت، انّما تخرج الروح من جسدک سلا . " . » .

قلنـا : « یا رسول اللّه ! لو انّ عبدا یقول فی غیر الشهر؟ » .  فقال ، علیه السلام : « مثل ما وصفت . و انّما علّمنی جبرئیل علیه السلام هذه الکلمات ایام أسری بی . » .

فصل چهارم ـ در باره‌ی دستوری است که در یک‌شنبه‌ی این ماه [ ذوالقعده ] انجام می‌گیرد . در این دستور ، فضل بزرگی نهفته است .  

به خط شیخ علی بن یحیی خیاط ، رحمه‌ الله ، و دیگران ، در کتاب‌های اصحاب امامی ما ، این دستور را یافتم .

هر آن‌چه او نقل می‌کند ، ما از او نقل می‌کنیم . خط او در باره‌ی نقل روایت از طریق او ، در اجازه‌ای که در ماه ربیع‌الاول سال ششصد و نه داده است ، نزد ما موجود است .  عین سخن او در باره‌ی عمل این روز ، چنین است : 

احمد بن عبدالله ، از منصور بن عبدالحمید ، از ابوامامه ، از انس بن مالک ، روایت کرد که او گفت :

رسول‌الله ، صلی الله علیه و آله ، در روز یک‌شنبه‌ای از ماه ذوالقعده از منزل خارج شد و به میان اصحاب آمد و گفت : « ای مردمان ! چه کسی از شما ، می خواهد توبه کند ؟ » . گفتیم : « ای رسول‌الله ! همه‌ی ما می‌خواهیم توبه کنیم . » . او ، علیه السلام ، گفت : « غسل کنید و وضو بگیرید و چهـار رکعت نماز [ دو تا دو رکعتی ] بخوانیـد . در هر رکعت ، یک بـار فاتحةالکتاب ،  و " قل هو الله احد " را سه بار ، و " قل اعوذ برب الفلق " و "‌ قل اعوذ بر الناس " را هر کدام یک بار بخوانید .

[ در پایان دو رکعت دوم ] سپس هفتاد بار " استغفر الله ربی و اتوب الیه " بگویید . سپس استغفار را با ذکر " لاحول و لاقوة الا بالله العلی العظیم " پایان دهید .

سپس بگویید : " یا عَزِیزُ یا غَفَّارُ، اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ فَانَّهُ لا‌یَغْفِرُ الذُّنُوبَ الا انْتَ " ؛ ای عزیز ! ای غفار ! گناهان من و گناهان همه‌ی مردان و زنان مؤمن را بیامرز ؛ که تنها تویی که گناهان را می‌آمرزی . » .

سپس او ، علیه السلام ، گفت : « هیچ بنده‌‌خدایی از امت من نیست که این نماز را بخواند مگر این‌که از آسمان ندا داده شود که : " ای بنده‌ی ایزد ! کردارت را از نو آغاز کن که توبه‌ات پذیرفته شد و گناه‌ات آمرزیده شد . " و فرشته‌ای از زیر عرش ندا می‌کند : " ای بنده‌ی ایزد ! به تو وخاندان و نسل‌ات ، برکت داده شد . " و فرشته‌ی دیگری ندا می‌دهد : ای بنده‌ی ایزد ! دادخواهان از تو ، در روز قیامت ، از تو راضی خواهند شد .  " و فرشته‌ی دیگری ندا می‌دهد : " ای بنده‌ی ایزد !  با ایمان می‌میری و دین اسلام از تو جدا نخواهد شد وبه قبرت وسعت داده می‌شود (‌ و در فشار نیستی ) و در آن نور پاشیده می‌شود . "  و فرشته‌ای دیگر ندا می‌دهد : " ای بنده‌ی ایزد ! پدر و مادرت از تو راضی می‌شوند ، هر چند پیش از این بر تو خشم‌گین بودند . توبه‌ی تو با این نماز ، سبب آمرزیدن پدر و مادر و نسل‌ات می‌شود . در دنیا و آخرت ، وسعت رزق خواهی داشت . " و جبراییل ، علیه السلام ، ندا می‌دهد : " من همان‌ام که به همراه فرشته‌ی مرگ خواهم آمد تا بر تو مدارا کند و میراندن ، آسیبی به تو نرساند . همانا ، روح از بدن تو به آرامی خارج خواهد شد . " . » .  

گفتیم : « ای رسول‌الله ! اگر بنده‌ای این نماز را در غیر این ماه انجام دهد باز هم از چنین فایده‌هایی بهره خواهد برد ؟ » . او ، علیه السلام ، گفت : « مانند آن‌چه وصف کردم ، [ او نیز بهره خواهد برد ] . همانا ، این نماز و خواص آن را هنگام معراج ، جبراییل به من یاد داد . » .  

مرا هم در دعای خیرتان شریک کنید .